Brzegów Wisły na Kujawach i ziemi dobrzyńskiej strzegą dwa zamki
Brzegów Wisły na Kujawach i ziemi dobrzyńskiej strzegą dwa zamki - w Bobrownikach i Raciążku. Niestety, oba są w ruinach. Oba mają wspaniałą historię.
Zamek w Raciążku strzegł Wisły z wysokiej skarpy, z rozległym widokiem na nizinę. Różnił się od tego w Bobrownikach, wzniesionego przez Krzyżaków budowlą obronną, lecz rezydencją.
Najpierw był drewniany gród. Wzniesiony został prawdopodobnie w połowie XIII wieku przez biskupów kujawskich. Miejsce pod budowę zostało wybrane bardzo dobrze - jest to cypel skarpy wcinającej się w dolinę Wisły, wysoko górujący ponad okolicą. Gród w 1330 roku został zdobyty przez Krzyżaków.
Nie wiadomo kiedy wzniesiono zamek, prawdopodobnie miało to miejsce niedługo po zniszczeniu grodu przez Krzyżaków, ponieważ biskupom zależało na własnej rezydencji. Zamek wzniósł biskup Maciej z Gołańczy, który zmarł w 1364 roku.
Zamek w okresie poprzedzającym wielką wojnę z zakonem krzyżackim był kilkakrotnie wykorzystywany do rokowań z Wielkimi Mistrzami. Przebywali tu Jadwiga i Władysław Jagiełło, toczący rozmowy z Krzyżakami o zwrot ziemi dobrzyńskiej.
W latach 1582-1600 Hieronim Rozdrażewski rozbudował zamek oraz przekształcił wnętrza tak, że powstała późnorenesansowa obronna rezydencja. Podczas tej przebudowy wzniesiono przy suchej fosie, w pewnym oddaleniu na zachód od murów zamkowych, czworoboczną wieżę z bramą.
Po zniszczeniach z drugiej połowy XVII wieku zamek został opuszczony, a pozostałości budynków gospodarczych rozebrane.
Raciążek już w 1065 r. należał do klasztoru benedyktynów w Mogilnie. Ok. 1250 r. przeszedł w posiadanie biskupów włocławskich. W 1317 r. otrzymał prawa miejskie, które utracił w 1867 r. Pierwszą świątynię fundowali zapewnie mnisi z Mogilna. Budowę kolejnej rozpoczęto w 1597 r. Dokończył ją w 1612 r. bp Wawrzyniec Gembicki. Budowę obecnego kościoła rozpoczęto w 1778 r., staraniem proboszcza i kanonika kruszwickego Walentego Romańskiego.